Tổng quan xuất khẩu Việt Nam quý I/2024

Xuân về mang theo niềm vui xuất khẩu bội thu, Việt Nam đạt kim ngạch xuất khẩu ấn tượng đạt 144,99 tỷ USD, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm 2023 tính đến hết ngày 15/3/2024. Đây là kết quả xứng đáng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của Chính phủ, doanh nghiệp và người lao động trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế và các bất ổn chính trị leo thang.

Trị giá xuất khẩu của một số nhóm hàng lớn lũy kế từ 01/01/2024 - 15/3/2024 và cùng kỳ năm 2023 (Nguồn: Tổng cục Hải quan)

Tính đến hết 15/3/2024, tổng trị giá xuất khẩu của Việt Nam đạt 75,28 tỷ USD, tăng 19,6% tương ứng tăng 12,34 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2023. Tính đến hết ngày 15/3/2024, tổng trị giá xuất khẩu hàng hóa của nhóm các doanh nghiệp FDI đạt 54,46 tỷ USD, tăng 15,8%, tương ứng tăng 7,41 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước, chiếm 71,7% tổng trị giá xuất khẩu của cả nước.

Về nhập khẩu, tính đến hết 15/3/2024, tổng trị giá nhập khẩu của cả nước đạt 69,71 tỷ USD, tăng 15,7% (tương ứng tăng 9,47 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2023.

Trong đó một số nhóm hàng tăng mạnh như: máy vi tính sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 4,05 tỷ USD, tương ứng tăng 25,6%; máy móc thiết bị dụng cụ và phụ tùng tăng 1,09 tỷ USD, tương ứng tăng 14,8%; sắt thép các loại tăng 750 triệu USD, tương ứng tăng 44% so với cùng kỳ năm 2023.

Nhờ đâu xuất khẩu Việt Nam đạt mốc xuất siêu quý I/2024?

Với sự tăng trưởng đáng kể trong xuất khẩu, Việt Nam chính thức đạt mốc xuất siêu quý I/2024. Tất cả những thành quả ấy là nhờ:

Tổng kim ngạch xuất khẩu 

• Tăng trưởng kinh tế toàn cầu: Sự phục hồi và tăng trưởng kinh tế toàn cầu đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy cả nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Mức độ tăng trưởng này dẫn đến tăng cường sản xuất hàng hóa và dịch vụ để đáp ứng nhu cầu thị trường.

• Hợp tác thương mại quốc tế: Việt Nam đã tận dụng cơ hội từ việc mở cửa thị trường xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài thông qua việc đẩy mạnh hợp tác thương mại quốc tế. Điều này giúp mở rộng thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam và tăng cường kim ngạch xuất khẩu.

• Nâng cao năng lực sản xuất: Doanh nghiệp Việt Nam đã tập trung vào việc nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng hàng hóa để đáp ứng được yêu cầu của thị trường xuất khẩu. Việc cải thiện quy trình sản xuất và áp dụng công nghệ mới giúp tăng tính cạnh tranh của sản phẩm Việt trên thị trường quốc tế.

• Giá cả hàng hóa: Sự biến động của giá cả hàng hóa trên thị trường quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Khi giá cả hàng hóa tăng, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam cũng tăng theo, đóng góp vào việc tạo ra xuất siêu.

Đánh giá tổng quan thị trường xuất nhập khẩu của Việt Nam

Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực trong những tháng đầu năm, nhưng theo đánh giá của Tổng cục Thống kê, hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam trong năm 2024, đặc biệt là xuất khẩu sang các thị trường trọng điểm như châu Âu và châu Mỹ, sẽ đối mặt với cả những cơ hội và những thách thức.

Về mặt thuận lợi

• Sự tiếp tục ổn định và phát triển của các hiệp định thương mại tự do (FTA) tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu và đầu tư của Việt Nam. Việc duy trì lợi thế cạnh tranh trong các thị trường mục tiêu có thể là một yếu tố quan trọng giúp Việt Nam tăng cường xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài.

• Cùng với đó, nhu cầu thị trường thế giới nói chung và khu vực thị trường châu Âu, châu Mỹ từng bước phục hồi do lạm phát đã bắt đầu có xu hướng giảm từ cuối năm 2023 và có khả năng tiệm cận mức mục tiêu các Ngân hàng Trung ương đề ra cho năm 2024 (ECB và FED – 2%).

• Hơn nữa, chiến lược đa dạng hóa nguồn cung và chuỗi cung ứng từ các quốc gia công nghiệp phát triển có thể giúp Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu và nâng cao cạnh tranh. Việc hợp tác với các đối tác chiến lược mới trong khu vực và trên thế giới cũng có thể tạo ra nhiều cơ hội mới cho nền kinh tế Việt Nam.

Về mặt khó khăn

• Triển vọng kinh tế toàn cầu vẫn còn không chắc chắn do sự không ổn định từ các yếu tố như xung đột địa chính trị và tình hình thương mại toàn cầu. Sự bất ổn trong các khu vực có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình xuất khẩu của Việt Nam.

• Các biện pháp bảo hộ của các quốc gia có thể gây ra thách thức trong việc tiếp cận thị trường và tăng cường xuất khẩu. Việc thúc đẩy các biện pháp bảo hộ thương mại có thể làm giảm lợi ích từ các hiệp định thương mại tự do và tạo ra rủi ro cho các ngành công nghiệp xuất khẩu của Việt Nam.

• Yêu cầu ngày càng tăng của các tiêu chuẩn và quy định môi trường, an toàn thực phẩm và phát triển bền vững có thể tạo ra áp lực lên nền kinh tế xuất khẩu của Việt Nam. Cần phải đảm bảo rằng sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam đáp ứng được các yêu cầu này để không bị loại trừ khỏi thị trường quốc tế.

• Việc các nước khác nhau chọn cách đa dạng hóa nguồn cung sản xuất tập trung vào một số đối tác gần thị trường và có điều kiện tương đương với Việt Nam như Thổ Nhĩ Kỳ, Mexico, Ấn Độ, Indonesia, Bangladesh tạo ra một môi trường cạnh tranh khốc liệt hơn trên thị trường xuất khẩu của Việt Nam.

Từ những phân tích trên, các doanh nghiệp cần theo dõi sát tình hình để kịp thời ứng phó vì còn những khó khăn, thách thức tiềm ẩn, như lãi suất còn cao, lãi suất cho vay chưa giảm tương ứng với lãi suất huy động; các thị trường xuất khẩu phục hồi nhưng chưa bền vững.

Trong đó, cần theo dõi sát diễn biến thị trường và thay đổi chính sách của các đối tác để đề xuất các giải pháp phù hợp, phát triển đa dạng các thị trường xuất khẩu truyền thống và thị trường mới. Đồng thời, tiếp tục kịp thời thông tin với các Hiệp hội ngành hàng về những diễn biến của thị trường xuất khẩu để doanh nghiệp kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp, định hướng tìm kiếm đơn hàng từ các thị trường.

Cùng APIC Việt Nam bạn đã khám phá những thông tin về tình hình xuất khẩu Việt Nam quý I/2024. Hy vọng với những chia sẻ trên, chúng tôi đã mang đến bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn tối ưu hóa hiệu suất trong các quyết định của mình.